VIA FERRATA BIJELI KAMEN

Via ferrata Bijeli kamen nalazi se u okviru Nacionalnog parka Kozara, na istoimenoj planini u severo-zapadnom delu Republike Srpske, BiH. Ferata je izgrađena na području vrha Bijeli kamen (667 m.n.v.). Najbliži grad je Prijedor, udaljen oko 16 km, dok je Banja Luka udaljena 48 km. Granični prelaz sa Hrvatskom (Stara Gradiška) nalazi se na 48 km, a granični prelaz sa Srbijom (Batrovci) 213 km.

Ferata je izgrađena u sklopu projekta “FEEL KOZARA”, u okviru koga su izgrađene tri vertikalne deonice ferate. Projekat je realizovala Agencija za ekonomski razvoj grada Prijedora „PREDA-PD“, u saradnji sa Nacionalnim parkom „Kozara“, Turističkom organizacijom grada Prijedora, Elta medija grupom, Planinarskim društvom „Klekovača“, Biciklističkim klubom „Procycling“ Prijedor i motelom „Bijele vode“. Projekat vredan 450.741 KM finansiran je sredstvima Evropske unije i SR Nemačke. U sklopu projekta sprovodi se više aktivnosti koje su usmerene na jačanje avanturističkog turizma i promociju prirodnog bogatstva Nacionalnog parka „Kozara“, a pored via ferate tu su i planinarske, biciklističke i edukativne staze, kao i Avantura park „Kozara“.

osnovne informacije

Entitet: Republika Srpska	Oblast: Potkozarje
Najbliži grad: Prijedor	Planina: Kozara
Koordinate: 45.001105, 16.879554	Ocena ferate: 1.deonica – C 2.deonica – B 3.deonica – C/D

Viа ferrata Bijeli kamen - pristup

Iz Banja Luke se do ferate stiže magistralnim putem M4 ka Prijedoru. U mestu Kozarac, 44 km od Banja Luke, treba skrenuti desno na regionalni put R77 ka Mrakovici. Nakon skretanja voziti tačno 4,6 km do proširenja sa desne strane gde se može ostaviti vozilo. Malo pre toga ulazi se u područje Nacionalnog parka, postoji rampa na putu gde se plaća ulaz.

Najjednostavniji pristup ferati je kada se peške krene uzbrdo užim asfaltnim putem koji vodi ka planinarskom domu Kotlovača. Nakon 200 m treba se odvojiti desno na šumsku stazu koja ubrzo postaje šira i lagano se, nakon još 900 m, dolazi do stene Zečjeg kamena. Odatle staza levo vodi ka feratama. Sa te strane prvo se nailazi na sektor Bršljan i stazu A (najteža ferata) a odmah iza nje i stazu B (najlakša ferata). Malo dalje od njih, kada se prođe Kozja pećina, stiže se i do vertikalne deonice „Bijeli kamen“ (ferata ocene C).

Pristup od Planinarskog doma Kotlovača

Ukoliko pak boravite više dana i odlučite se za smeštaj u planinarskom domu Kotlovača, od parkinga na glavnom putu vas do doma deli oko 1.3 km. Prvih 400 m se bez problema može preći standardnim autom, ali se onda dolazi do kratkog dela sa strmim usponom i lošim makadamom. Tu se, sa leve strane, na većem proširenju može ostaviti auto i nastaviti peške još 900 m do doma.

Pristup feratama od doma je otprilike dužinski isti kao od parkinga na glavnom putu. No, dosta je teže jer je teren strmiji i mnogo nezgodniji, te su ovde na više mesta postavljene sajle za pomoć, čak i nogostupi. Iz tog razloga je ovaj put i atraktivniji za pristup. Sa ove strane, prvo se penjete na vrh Bijeli kamen a potom spuštate ka Kozjoj pećini. Pre pećine nailazite na feratu ocene C a posle stižete i do sektora Bršljan i druge dve ferate.

NAPOMENA: Ukoliko koristite Google maps za pristup domu dobićete pogrešne instrukcije za skretanje levo pre ulaska u NP, gde u suštini ne postoji nikakav put. Jedini pristup domu je putem levo od pomenutog parkinga (po priloženoj mapi).

Viа ferrata Bijeli kamen - tri vertikalne deonice

Na via ferati Bijeli kamen izgrađene su tri kraće vertikalne deonice, sa težinama B, C i C/D.

1. Vertikalna deonica "Bijeli kamen"

Nadmorska visina podnožja: 609 m

Nadmorska visina vrha: 632 m

Dužina staze: 26 m

Težina: C

Prva deonica kada se ferati prilazi stazom od planinarskog doma Kotlovača. Ocenjena težinom C, te visine svega 26 m, zavaraće vas da je prilično laka. Ipak, može mnogima dosta teže pasti nego druge ferate iste ocene. Počinje nešto većim previsom pa zahteva više fizičke snage. U tom početnom delu ima dosta nogostupa ali je jedan preskočen na mestu gde se nalazi rupa u steni koja se može koristiti za gaz. Tu počinje i nešto veći previs a takođe vas i stena izbacuje iz balansa u levu stranu, te se ne možete jednostvno uspinjati po nogostupima. Nakon prolaska tog dela previs se smanjuje da bi deonica zavšila na blago oborenoj steni bez nogostupa. Ipak, ima dobrih prirodnih hvatova, ali i to zahteva malo spretnosti i naravno opreznosti. Silazak sa ferate je stazom levo.

2. Vertikalna deonica “Bijeli kamen – sektor Bršljan – staza B”

Nadmorska visina podnožja: 545 m

Nadmorska visina vrha: 559 m

Dužina: 30 m

Težina: B

Staza B na sektoru Bršljan je najlakša od sve tri deonice i nosi težinsku ocenu B. Ovo je lagana ferata, idealna za zagrevanje i početnike. Prvenstveno je zamišljena kao staza za silazak sa najteže ferate čiji je ulaz 20-ak metara niže. Silazak je stazicom levo, uz samu feratu.

3. Vertikalna deonica “Bijeli kamen – sektor Bršljan – staza A”

Nadmorska visina podnožja: 522 m

Nadmorska visina vrha: 565 m

Dužina: 60 m

Težina: C/D

Staza A na sektoru Bršljan, treća je u nizu kada dolazite od doma a prva kada pristupate iz pravca Zečijeg kamena. Ovo je najteža deonica i nosi ocenu C/D. Sastoji se od tri vertikalna dela i najveći deo ferate je težine D. Uvodna vertikala je najlakša, težine B i završava oborenim delom. Tu nastavlja druga, najduža deonica, težine D. Ta deonica završava malom policom sa koje se prelazi na treću vertikalu. Ona počinje najtežim delom na ferati (takođe ocene D) da bi konačno u završnom delu ferate, bilo malo lakše (ocena C/D).

Ferata nije previše tehnički zahtevna jer ima dosta nogostupa (postavljeni po preporukama na oko 30 cm) ali je izuzetno fizički naporna zbog velikog previsa u kome je svojim većim delom. Takođe, na početku treće vertikale, gde je previs i najveći, konfiguracija nogostupa je takva da vas stena izbacuje iz balansa, te to pored fizičke snage zahteva i dobro pozicioniranje. Preporuka jer da na ovu feratu ni slučajno ne idete bez dodatne gurtne sa karabinerom, što uostalom smatramo obaveznim delom opreme. Silazak sa ferate je stazom levo, uz feratu B ili samom feratom B.

Napomene

Na ferati je obavezno korišćenje sigurnosne opreme (kaciga, pojas, via ferrata set).
Sve informacije o Via ferrata stazama na Kozari i iznajmljivanju opreme možete dobiti na:

e-mail: dom@pdklekovaca.org
telefoni: +387 65 586 350 i +387 65 440 150.